De Stijl

1917'de Hollanda'da Theo van Doesburg ve Piet Mondrian tarafından kurulan bir akımın ve derginin adıdır. Bu sanatçılar, sanatın sürekli bir arınma süreci içinde tam bir uyum, düzen ve açıklığa doğru gelişmesi gerektiğine inanıyorlardı. Bu nedenle çoğunlukla kare biçimleri kullanan De Stijl'in yapıtları katı ve geometriktir; çizgi ve salt asal renkler gibi en yalın öğelerden oluşur. Sanatın bir biçimde evrenin gizemini ve düzenini yansıtması gerektiği düşüncesi üzerine kurulu olan De Stijl 1931'de Van Doesburg'un ölümünden sonra sona ermişse de, Avrupa'da mimarlık ve uygulamalıı sanatlar üzerinde çok etkili olmuştur.

Piet Mondrian

Üstteki geometrik komposizyonda, aralarına asal renk bölümleri yerleştirilmiş basit bir siyah ızgara görülüyor. Mondrian, üç boyutlu mekan ve eğrisel çizgi geleneklerinden ayrılan bir üslup geliştirerek; resimlerini en basit öğeler olan düz çizgiler ve asal renklerle oluşturmayı amaçladı. Bu öğeler tuval üzerinde en yetkin kompozisyon dengesini buluncaya kadar dolaştırırdı. Amacı evrenin yasalarını yansıtan nesnel bir sanat disiplini geliştirmekti. Salt çizgi ve renklerin kullanımı resmin, Mondrian'ın önde gelen isimlerinden olduğu De Stijl akımıyla bağını ortaya koymaktadır. Anayurdu Hollanda'yı 1938'de terkedip, Londra'ya yerleşen sanatçının atölyesi savaş sırasında bombalandı. Mondrian iki yıl sonra New York'a yerleşti; artık Broadway ve boogi-woogie müziği ülkesinin huzursuz ritimlerini yansıtan resimleri biraz daha renklendi.

Sanat Kitabı - yapı endüstrisi merkezi yayınları

.......

Biçimsel sorunlara karşı gittikçe büyüyen ilginin, Kandinsky'nin Almanya'da başlattığı "soyut sanat" alanındaki deneylerin yeni bir biçimde ele alınışına yol açılması kaçınılmazdı. Bu kuramların ifadecilikten doğduğunu ve müzik gibi "salt ifade" olmayı amaçlayan bu tür resme yöneldiklerini görmüştük.. Kübizmci ressamların yapı üzerine araştırmalarının etkisi altında, Paris'te, Rusya'da peşinden de Hollanda'da bazı ressamlar, resmin mimari gibi bir kurgu olduğu öncülünden yola çıkarak, benzer deneylere giriştiler. Hollandalı Piet Mondrian (1872-1944) tablolarını, en basit öğelerle kurmak istiyordu: Doğrular ve salt renklerle. Açık-seçiklik ve özdenetimin, doğa yasalarının nesnelliğini bir anlamda yansıtabileceği bir sanat özlüyordu. Çünkü Mondrian da Kandinsky ve Klee gibi gizemciydi. Resimlerinin, duyusal görüntünün hep değişen biçimlerinin ötesinde, şeylerin kalıcı gerçekliğini ortaya koymasını istiyordu.

......

Sanatın Öyküsü - E.H.Gombrich